Uitkomst van een recente Amerikaanse studie door drie vooraanstaande economen (Economic Turbulence: Is a Volatile Economy Good for America?, door Brown, Haltiwanger en Lane) is dat het uiteindelijke resultaat van creatieve destructie (in 1942 geïntroduceerd door de econoom Joseph Schumpeter) positief is. Het ten onder gaan van oude en het opkomen van nieuwe bedrijven leidt tot een sterke en flexibele economie, betere prestaties door bedrijven, en heeft gunstige effecten op carrièremogelijkheden en salariëring van werknemers. Creatieve destructie brengt met zich mee dat werknemers hun baan kwijtraken, maar dat anderen weer een kans krijgen.
Het is werkgevers en werknemers niet gelukt om in de SER tot overeenstemming te komen over de ontslagbescherming. Eigenlijk vindt FNV-voorzitter Agnes Jongerius het een non-issue. De huidige ontslagregeling is prima zo: Je maakt een sociaal plan, met in je achterhoofd de standaardvergoedingen die de rechter toekent, het is klaar, en de ontslagvergunning is zo binnen. Voor gevestigde organisaties werkt dat misschien wel zo, maar voor jonge bedrijven waar de impuls voor vernieuwing vandaan moet komen kan de financiële uitkomst van een ontslag desastreus zijn. Er zijn dan ook ondernemers die dat risico niet willen nemen, en geen mensen in dienst nemen. Laatst sprak ik een jonge internetondernemer die me vertelde dat oude rotten hem altijd adviseren om vooral niemand in dienst te nemen en alleen maar mensen in te huren. Ontslagbescherming schiet bij jonge ondernemingen zijn doel voorbij, het is eerder een belemmering om medewerkers in dienst te nemen. Volgens mij moeten we onder ogen zien dat creatieve destructie nu eenmaal onvermijdelijk is. De kunst is om een zachte landing te organiseren voor de verliezers, door het bieden van een goede werkloosheidsuitkering en vooral ook het creëren van mogelijkheden om een nieuwe toekomst op te bouwen. Maar het is niet slim om het opvangen van de destructieve krachten ten koste te laten gaan van de creatieve impulsen. Geef vernieuwers ruim baan in plaats van ze te belemmeren. Misschien kunnen werkgevers en werknemers afspreken dat de ontslagbescherming voor startende ondernemingen de eerste vijf jaar wordt versoepeld? Een dynamische en innovatieve economie, dat is toch goed voor iedereen?
Kom met uw praktijkervaringen op het terrein van managen en organiseren
Deel uw kennis, schrijf 3 columns of artikelen en ontvang een gratis pro-abonnement (twv €200)
Word een pro!
SCHRIJF MEE >>
Overigens gaan juist bij beginnende bedrijven de wegen heel vaak uit elkaar, zonder dat er een kantornrechter of CWI aan te pas komt. Gewoon doordat werknemer en werkgever samen op zoek gaan naar andere werk via netwerken.
Ik ben beginnend ondernemer en neem momenteel gewoon mensen aan. Waarom? Omdat de kosten voor iemand in directe dienst lager zijn dan ingehuurde mensen en de werknemers bovendien meer meekrijgen van de visie van mijn bedrijf.
Riid Dirkse
Als medewerkers echt kwaad willen dan kunnen ze het leven van de werkgever behoorlijk zuur maken. Zeker als er niet echt een stevige bedrijfseconomische reden is om iemand te ontslaan, of als er geen dossier is om slecht functioneren aan te tonen. Ruzie is ruzie, en ik vraag me af of het afschaffen van ontslagrecht voor startende ondernemingen hier wel de oplossing voor is. Buiten de praktische uitvoeringsbezwaren (BV-'hopping' om onder de regeling te blijven, afbakeningsproblematiek) vind ik dat we hiermee het kind met het badwater weg zouden gooien. Werknemers hebben recht op bescherming tegen willekeur door een werkgever. Het is bovendien helemaal niet slecht als een werkgever drie keer nadenkt voor hij iemand aanneemt of op straat zet. Ons arbeidsrecht zorgt daarvoor.
Overigens ben ik het met Ruud eens dat de discussie over ontslagbescherming pas echt interessant wordt bij bedrijven met mensen met lange dienstverbanden. Mensen die bovendien moeilijk aan een baan kunnen komen op de vrije arbeidsmarkt. Zij zullen het hardst geraakt worden, niet de innovatieve enthousiasteling bij de start-up firma.
Dit alles betekent overigens niet dat ik tegen een herziening van het onslagrecht ben. Een slimmere inzet van ontslagvergoedingen, door meer aandacht te geven voor employability en werk-naar-werk, en minder gericht op een grote zak geld. Een duidelijke route, dus af van het duale systeem van de rechter en het CWI. Wellicht zelf toetsing achteraf, in plaats van de huidige (marginale!) toetsing vooraf. Allemaal ideeën die het waard zijn om in overweging te nemen.
Edwin