Wat houdt de planningsfunctie van de overheid in?

Hallo John,
Om een antwoord te geven op de vraag en de deelvragen die u stelt, wil ik een aantal zaken op een rijtje zetten:.

Algemeen:
1. Het belangrijkste verschil tussen de overheid en het bedrijfsleven is het ontbreken van een prikkel om 'concurrerend' te werken. (efficiency, etc.). De overheid is gericht op rechtmatigheid en doel-matigheid.
2. De overheid heeft een (groot) aantal taken die ze voor haar burgers organiseert, bv. belastingen innen, de orde handhaven (geweldsmonopolie), vergunningen verlenen etc. Om meer te lezen over de zgn. morele stelsels (het handelsyndroom en het wachtersyndroom), lees ook <a title="Handel en Bestuur" href="http://www.nielshelsloot.nl/publicaties/vert1997.htm" rel="nofollow"><strong>Handel en Bestuur</strong></a> van <a title="Jane Jacobs in Wikipedia" href="http://en.wikipedia.org/wiki/Jane_Jacobs" rel="nofollow">Jane Jacobs</a>.
3. Innovatie binnen de overheid is geen doel op zich. Er zijn wel initiatieven, zoals het innovatieplatform (waarover we op deze site ook schrijven), maar dat zijn uitzonderingen.
4. Ook het begrip innovatie, in <a title="Wat is sociale innovatie?" href="http://www.innovatieforganiseren.nl/2006/09/04/innovatieforganiseren/wat-is-sociale-innovatie/" rel="nofollow"><strong>dit korte artikel</strong></a> brengt Edwin Lambregts onderscheidt aan.

5. 'Planmatig innoveren' is een <a title="Oxymoron in Wikipedia" href="http://en.wikipedia.org/wiki/Oxymoron" rel="nofollow"><strong>oxymoron</strong></a><strong>.</strong> Lees ook <a title="Ambidexter management" href="http://www.innovatieforganiseren.nl/2007/04/29/innovatieforganiseren/ambidexter-management/" rel="nofollow"><strong>het interview</strong></a> met professor Henk Volberda over sociale innovatie en <a title="Portret van Henk Volberda" href="http://www.innovatieforganiseren.nl/2007/04/29/innovatieforganiseren/portret-van-henk-volberda/" rel="nofollow"><strong>het portret</strong></a> wat we van hem hebben gemaakt

De planningsfunctie bij de overheid (hoe en wat) + voorbeelden:

Planning en control

Binnen het bedrijfsleven wordt gewerkt met de Deming cirkel, het PDCA (Plan Do Check Act) model. Binnen de overheid wordt ook wel het VBTB (Van Beleidsvoorbereiding Tot Beleidsverantwoording) model gebruikt. Dit zijn ons inziens vergelijkbare modellen. De overheid werkt met een budgetstelsel. Dat wil zeggen dat de voorgenomen activiteiten worden gebudgetteerd. Als aan het einde van het jaar budget over is, dan wordt dat of snel uitgegeven en anders wordt het gewoon afgeboekt. Het daarop volgende jaar wordt het budget dan verlaagd. Dit is ook een belemmering om efficiency na te streven, want je wordt gestraft door het systeem.

Voorbeelden

Zoals al opgemerkt bij punt 2 heeft de overheid (waar dan ook) taken die ze uitvoert voor burgers en het bedrijfsleven. Omdat er naast beleid uitvoering ook veel projecten spelen binnen de overheid, is er wel veel ruimte voor 'innovatie componenten' binnen projecten. Een nieuw systeem (technisch) of bijvoorbeeld een nieuwe werkwijze (sociale innovatie).

Kijk ook eens bij <a title="website van Senter Novem" href="http://www.senternovem.nl/senternovem/" rel="nofollow"><strong>SenterNovem</strong></a>, die geeft elk jaar innovatievouchers aan ondernemers (een subsidie mogelijkheid).

Wedervraag:

In algemene bewoordingen heb ik antwoord proberen te geven op uw vraag, wellicht kunt u uw vraag nog iets nader specificeren, zodat we preciezer antwoord kunnen geven?

Met vriendelijke groet,

Richard Puyt

Hierbij wil ik Richard Puyt hartelijk dank zeggen voor zijn reactie.
Het is bruikbaar.
Bedankt

John

Beste John, graag gedaan.

De planningsfunctie bij de overheid verschilt met die van het bedrijfsleven in die zin dat inderdaad er een efficiency prikkel wordt gemist. Dat heeft niet alleen met rechtmatigheid en doelmatigheid te maken, maar ook met een belangrijk cultuuraspect. Toch zie je dat ook veel overheidsinstellingen (met name gemeenten) de <a title="PDCA" href="http://www.pdcacyclus.nl" rel="nofollow">PDCA</a> cyclus gebruiken en <a title="Procesmanagement" href="http://www.pdcacyclus.nl/procesmanagement" rel="nofollow">procesmanagement</a> omarmen (twee veel gebruikte instrumenten). Soms zie je dat men binnen de overheid nog serieuzer aan het PDCA'en is dan in het bedrijfsleven. Mijn ervaring is echter dat de faalkans binnen de overheid velen malen groter is voor dit soort trajecten, met name door het ontbreken van een prestatiegedreven cultuur en competenties bij managers om informatie (KPI's) te analyseren en actie te ondernemen, elkaar aan te spreken op de resultaten en normen en targets regelmatig bij te werken (binnen de overheid gebeurt dat vaak maar eens per jaar op vele beleidsterreinen en dat is weinig).