We zijn permanent under construction

Veranderingen gaan schijnbaar steeds sneller. Uit een onderzoek van IBM onder 1000 CEO’s van grote organisaties komt het beeld naar voren dat 80% van mening is dat er sprake is van een toename van de verandersnelheid. Men krijgt steeds meer problemen heeft met het verwerken ervan. De competenties om deze veranderingen te managen zijn ontoereikend. Er is zelfs sprake van een steeds groter wordende ‘competentiegap’. Welke trends zijn (ook) in Nederland zichtbaar en wat betekent dit voor organisatieontwikkeling, innovatie en de effectiviteit van interventies bij de overheidsorganisatie?

Ik noem vijf trends die van belang zijn voor organisatieontwikkeling in het algemeen en voor de overheidsorganisatie in het bijzonder.

1. Organisaties krijgen te maken met steeds meer veranderingen die zich schijnbaar steeds sneller ontrollen
2. De samenstelling van het personeelsbestand wijzigt sterk
3. Klanten zijn minder loyaal en stellen hogere eisen: de organisatie- en merkentrouw neemt af
4. Organisaties werken meer en meer samen in win-win situaties om een probleem op te lossen
5. De agenda kent veel meer onderwerpen dan de primaire doelstellingen van de eigen organisatie

Het gaat niet alleen om de eigen organisatiedoelstellingen maar ook steeds meer om onderwerpen van buiten de organisatie, waar men zorg voor heeft. De bewustheid dat we allemaal onderdeel uitmaken van een groter geheel: de wereldgemeenschap. Bedrijven laten zich voorstaan op ‘groen’, aandacht voor milieu en omgeving. Bedrijven moeten luisteren en iets doen met gevoelens van de consument. De stem van de consument kan een ongekende doorwerking hebben via Internetfora, populaire sites zoals You Tube, zowel negatief als positief. Alles is belangrijk en vraagt aandacht. Ook dat leidt tot een soort multipliereffect voor veranderingen.

Wij zijn permanent ‘under construction’. De organisatie die goed wil presteren voelt zich heerlijk bij onvoorspelbaarheid en ziet veranderen als zijn. Dynamiek leidt tot permanent vernieuwen, leren en doen. De stabiliteit wordt nu als het ware gevonden in de constante stroom van veranderingen waarmee we dagelijks moeten omgaan. We zijn altijd aan het balanceren omdat er geen evenwicht is. Anders gezegd om te zijn moeten we continu handelen. Pieter Winsemius illustreerde dat ooit door een hockeystick op een vinger overeind te houden. Dat is op zichzelf niet moeilijk maar het vraagt wel continu om aandacht en geconcentreerde actie. Zodra je niets doet valt de stick. Om in balans te zijn moet je dus steeds in beweging blijven. Dat geldt voor organisaties evenzeer en misschien wel meer dan ooit. Voor de overheidsorganisatie is er veel innovatief werk aan de winkel!