Hufterigheid, pesten en geweld op de werkvloer

Afgelopen vrijdag was ik te gast bij het afscheidscollege van prof. dr. Willem Mastenbroek aan de VU in Amsterdam. Zijn rede was getiteld "grenzen aan beter organiseren". Mastenbroek (tevens mederedacteur van Innovatief Organiseren) bestede in zijn rede onder meer aandacht aan wat ik zou willen noemen een verval van beschaving in organisaties. Recent onderzoek geeft voeding aan deze opvatting.

In de Arbobalans 2006 (opgesteld door TNO in opdracht van het Ministerie van Sociale Zaken) valt te lezen dat Nederland in vergelijking met andere landen in Europa over het algemeen gunstig scoort op het gebied van arbeidsomstandigheden. Werknemers staan relatief weinig bloot aan lichamelijke risico's op het werk. Maar zij hebben wel vaker last van ongewenste omgangsvormen zoals pesten en intimidatie. Twee derde van de Nederlandse artsen en verpleegkundigen heeft daar bijvoorbeeld regelmatig mee te maken.

Het bureau ZebraZone komt met soortgelijke conclusies uit onderzoek onder 2230 werknemers. Ongeveer 4,5 procent van de ondervraagden is op het werk slachtoffer van pesterijen. De leidinggevende is vaak de dader. In 34 procent van de gevallen is de baas betrokken bij het pesten, zeggen de slachtoffers. Bijna even vaak (32 procent) zijn het mensen van buiten, zoals klanten of leerlingen. Groepen collega's zijn bij een kwart van de pesterijen betrokken en in een op de zes gevallen is één collega de dader.

De gevolgen van het gepest zijn groot, zowel voor het slachtoffer als voor de organisatie. Slachtoffers hebben meer last van stress en voelen zich minder gezond. Zij verzuimden het afgelopen jaar gemiddeld 20,5 dagen, terwijl niet-gepeste collega's gemiddeld 6,4 dagen ziek thuis waren. Werknemers die gepest worden, presteren ook minder, vinden zij zelf.

De gevolgen van 'decivilisatie' op de werkvloer (in rond Nederlands: hufterigheid) mogen we niet bagatelliseren. Daar komt nog de toenemende agressie en onbegrip vanuit het algemene publiek richting eerstelijns hulpverleners zoals bijvoorbeeld verpleegkundigen, politie, brandweer en ambulancepersoneel. Waar komt die onverdraagzaamheid toch vandaan?

Kom met uw praktijkervaringen op het terrein van managen en organiseren

Deel uw kennis, schrijf 3 columns of artikelen en ontvang een gratis pro-abonnement (twv €200)

Word een pro!

SCHRIJF MEE >>

Frank de Mink
Lid sinds 2019
Waar dit vandaan komt, lijkt me minder belangrijk dan hoe we er vanaf kunnen komen. Ik ben blij dat het verborgen leed boven tafel komt. Het is net alsde ontdekking van verborgen seksisme en verborgen rascisme nodig om het te leren zien, en er iets tegen te doen.
Alle betrokkenen doen moeite om pesten, bedreigen, machtsmisbruikt en intimidatie te verbergen en te ontkennen. De dader, het slachtoffer en de omstanders hebben eigen redenen. Ook veel later willen slachtoffers er niet over praten: de herbeleving is te pijnlijk.
Ik ontdekte een ontwikkeling langs stadia toen ik 50 mensen interviewde over hun ervaringen met intimidatie.
Die mensen zaten in het onderwijs, en er was veel herkenning onderling. We kregen het profiel van daders en slachtoffers helder. zie www.everyoneweb.com/intimidatie
Ann
Ik heb hier al 10 jaar last van.
Chefs ontkennen altijd glashard en plaatsen de schuld volledig bij de werknemer.
Als de chefs ergens op worden aangesproken verschuilen ze zich achter 'stromannen' die hun verhaal vagelijk een keer bevestigd zouden hebben
Gaarne een keer contact om over concrete documentatie te discussieren