Waar moet het heen met de medezeggenschap? (1)

De medezeggenschap lijkt bezig aan een voorzichtige revival. Het debat ligt weer op tafel en daarmee krijgen de idealen van oudsher ook weer een kans. Afgelopen zomer heeft Basis & Beleid in samenwerking met het Hugo Sinzheimer Instituut een scenariostudie gedaan voor Minister De Geus. Vorige week in een debat over de beleidsimplicaties van de vier scenario's werd duidelijk dat er nog veel te sleutelen is medezeggenschap echt zijn meerwaarde bewijst. Vakbonden, ondernemingsraden, HR, werkgevers en de overheid hebben nog een lange weg te gaan. Het begin van een zoektocht.

Minister De Geus heeft het eindrapport 'Vier scenario's voor de toekomst van de medezeggenschap' naar de Kamer verstuurd. Ondertussen is het rapport ook in boekvorm verschenen (zie www.basisenbeleid.nl). Dinsdag 16 januari werd in Artis het rapport besproken, doel was een debat over de beleidsimplicaties van de scenario's. Of, hoe kun je scenario's beinvloeden, zowel versnellen of vertragen.

Ik verzorgde het pleidooi voor het scenario waarin de medezeggenschap zich ontwikkelt tot vakbondspartner.  De medezeggenschap zit nu te veel in een spagaat. Het dienen van en het personeelsbelang én het organisatiebelang zorgt voor grote dilemma's juist bij de belangrijke thema's en projecten waar negatieve gevolgen zijn voor werknemers.  Door een partnerschap met de vakbonden komt er ruimte om dit dilemma van een nieuwe invulling te voorzien en de moeilijke situatie in stappen behapbaar maakt. Door een duidelijke positionering als belangenbehartiger ontstaat herkenbare medezeggenschap, richting achterban en bestuurder. Daarnaast kan het takenpakket anders ingevuld worden en kan een uitwisseling van deskundigheden met de vakbond zorgen voor een nieuwe focus op vernieuwing. Die vernieuwing krijgt vorm in het meedenken over gewenste veranderingen vanuit de belangenbehartigers kant. Daardoor komt het organisatiebelang ook weer in beeld.

Mijn zwaar aangezette pleidooi stuitte op verzet. Niet zozeer vanwege de inhoud, vooral vanwege de praktijkproblemen die er nu zijn. Ondernemingsraadsleden vinden dat de vakbonden veel te weinig doen om de or als partner te zien. Vakbonden geven aan dat veel ondernemingsraden niet bij machte zijn om een tegenpositie te verwerven. Trainers en adviseurs zien vooral de grote diversiteit aan situaties, waardoor het praten over een scenario moeilijk is.

Wat mij daarbij opviel was enerzijds de tevredenheid met de huidge situatie en anderzijds de wens om medezeggenschap op een hoger plan te krijgen. Ook hiervoor geldt dat het vooral ook gaat om nieuwe manieren van organiseren van medezeggenschap in bedrijven.

Toch maar weer een oproep. Hoe organiseren jullie goede medezeggenschap in jullie bedrijf?

Kom met uw praktijkervaringen op het terrein van managen en organiseren

Deel uw kennis, schrijf 3 columns of artikelen en ontvang een gratis pro-abonnement (twv €200)

Word een pro!

SCHRIJF MEE >>

Hans Weijmer
Pro-lid
Dag Robin,

Ik vraag me enkele dingen af. Wat is het probleem met medezeggenschap en wie heeft dat probleem? Is het niet een beetje vreemd om medezeggenschap aan vakbonden te koppelen terwijl het lidmaatschap al jaren aan het afnemen is? Je hebt het over een spagaat, maar dat is bij moeilijke beslissingen toch altijd zo?

Groeten,

Hans
lydia schippers
Ha Robin en Hans,

De discussie die op gang gekomen is in medezeggenschapsland juich ik erg toe. Het decor is nogal veranderd sinds de invoering van de wet(1979): flexibilisering, democratisering, schaalvergroting en decentralisatie maken dat het tijd is voor verandering in medezeggenschapsland. Niet meer tegenover de bestuurder maar samen zoeken naar nieuwe vormen en wegen om zo medezeggenschap weer nieuwe glans en inspiratie te geven.
Dus hoe organiseer je medezeggenschap? dat is echt maatwerk. Wij zijn nu bezig een simluatie te maken die het makkelijker maakt voor organisaties om nieuwe vormen van medezeggenschap toe te passen in de eigen organisatie.
groeten, Lydia
organisatie-adviesbureau De Beuk
Theo Bosch
Lid sinds 2019
Ik vind het een prima idee dat de medezeggenschap OR, de vakbonden en de werkgever in een zo vroeg mogelijk stadium bij elkaar komen om de koers te bepalen bij de nieuwe CAO onderhandelingen. Zeker als het over strategische veranderingen, vernieuwing en drastische omwenteling in de organisatie gaat. Hierbij zullen grote hobbels en dilemma's i.v.m. de veranderingen overwonnen moeten worden. En tijdens deze verbouwing moet de verkoop (going concern) gewoon doorgaan.
In een snel veranderende omgeving waarin burgers, overheid en werkgevers op hun wenken bediend willen worden, zullen de onderhandelingen tussen partijen ook een nieuw gezicht moeten krijgen.Dit vind ik als medezeggenschapslid en tegelijkertijd kaderlid van de vakbond enorm interessant en belangrijk geworden.
Arjan Broere
Het is de vraag of je het over ´de medezeggenschap´ moet hebben. Ten eerste is dat wat mij betreft niet alleen de OR/GOR/COR maar ook allerlei andere manieren waarop medewerkers invloed uitoefenen op beleid, management et cetera.
Ten tweede lijkt het mij sterk afhankelijk van de organisatie wat een toegevoegde waarde is. Directe belangenbehartiging, dicht tegen bonden aan, sterke orientatie op arbeidsvoorwaarden kan een invulling zijn. Maar dat lijkt me alleen wenselijk als bonden het niet alleen kunnen en medewerkers niet aan het woord kunnen komen. Anders lijkt mij dat medewerkers hun eigen concrete belangen via werkoverleg, individuele onderhandeling, denktanks et cetera moeten realiseren en de OR zijn meerwaarde alleen heeft als sparringpartner op strategie en tactiek en als feedback-kanaal dat zaken zegt die wellicht anderen niet durven zeggen.

Nu wordt de invulling van medezeggenschap te vaak beheerst door beelden die bij or, medewerkers en management bestaan. Doe eens wat aan verwachtingenmanagement over-en-weer.
Waar moet het heen met de medezeggenschap? (1) | innovatielog.nl
[...] De medezeggenschap lijkt bezig aan een voorzichtige revival. Het debat ligt weer op tafel en daarmee krijgen de idealen van oudsher ook weer een kans. Afgelopen zomer heeft Basis & Beleid in samenwerking met het Hugo Sinzheimer Instituut een scenariostudie gedaan voor Minister De Geus. Vorige week in een debat over de beleidsimplicaties van de vier scenario’s werd duidelijk dat er nog veel te sleutelen is medezeggenschap echt zijn meerwaarde bewijst. Vakbonden, ondernemingsraden, HR, werkgevers en de overheid hebben nog een lange weg te gaan. Het begin van een zoektocht. (more…) [...]
Organisaties in de Geestelijke Gezondheidszorg heffen hun ondernemingsraad op | Innovatief Organiseren
[...] Waar moet het heen met de medezeggenschap (1) [...]