De commissie Bakker heeft zijn ei gelegd. De eerste reacties van politiek, werkgevers en werknemers overziend kunnen we stellen dat het kabinet de klippen rond het ontslagrecht handig heeft omzeild. De regels rondom ontslag blijven grotendeels onaangeroerd. Is het advies van Peter Bakker c.s. daarom een half ei of een lege dop?
De arbeidsproductiviteit moet omhoog, anders zal bij de huidige loonkostenontwikkeling de Nederlandse economische groei achterblijven. Dat zegt directeur arbeidsvoorwaardenbeleid Hans van der Steen van de AWVN, de werkgeversorganisatie die betrokken is bij vijfhonderd van de in totaal negenhonderd cao’s in Nederland. Van der Steen wijst op ramingen van het Centraal Planbureau (CPB), waaruit blijkt dat de loonkosten dit jaar ruim 4% stijgen, terwijl de arbeidsproductiviteit slechts met 1% toeneemt. Wat te doen? De AWVN ziet heil in demotie, opleiding, zelfroosteren en flexibilteit. (Bron: FD.nl, 1 februari 2008)
…staat er te lezen in het Financieele Dagblad van afgelopen woensdag. Het gaat over de overtollige Unilever-medewerkers van de fabrieken in Loosdrecht, Vlaardingen en Delft. De vestigingen moeten dicht, er verdwijnen 474 banen.
De arbeidsmarkt is in 2007 krapper geworden, en als de voortekenen niet bedriegen blijft dit in 2008 ook nog wel zo. Voor u als werknemer is dit goed nieuws: bij gelijkblijvend aanbod en een toenemende vraag wordt de prijs van arbeid hoger. In gewone mensentaal: u bent in trek. Tijd voor een goed gesprek met uw baas over loonsverhoging of om eens over de schutting te kijken of bij andere bedrijven het gras niet groener is. Voor u als werkgever is het nu oppassen geblazen. U kent het klassieke recept voor het aantrekken en behouden van goed personeel: meer geld bieden dan de concurrentie. Maar wijs geworden van de vorige recessie twijfelt u: kan ik die hoge salarissen straks nog wel terugverdienen als de klanten gaan piepen om prijsverlaging? Bovendien: u bent toch zeker Sinterklaas niet !?
Onder hoge druk wordt alles vloeibaar. Met een aantrekkende economie wordt het steeds moeilijker om hoogopgeleid personeel aan je organisatie te binden. Naast de traditionele arbeidsovereenkomst zijn er steeds weer nieuwe varianten die het licht zien. In deze column wil ik het verschijnsel ‘de entre(m)ployee’ behandelen. Een variant die ik voor het eerst ben tegengekomen in een Het verschijnsel entre(m)ployee heeft veel overeenkomsten met de zelfstandige zonder personeel (Z.Z.P.). De wetenschappers vragen zich af of dit concept van de entre(m)ployee ook de conjunctuur kan doorstaan en dus ook of het concept op de lange termijn haalbaar is. Denk aan bijverschijnselen als : workaholisme, sociaal isolement, vervreemding en stress. Daarnaast moet er ook permanent worden gepresteerd, om de concurrentie aan te kunnen met andere entre(m)ployees. Naar alle waarschijnlijkheid is hier maar een select gezelschap mensen voor geschikt.
De Nederlandse Spoorwegen en de vakbonden hebben een weg gevonden om een jarenlange traditie van diepgaande onderlinge conflicten te doorbreken. Op woensdag 17 oktober gaven hoofdrolspelers Kees Blokland (directeur P&O van NS) en Roel Berghuis (bestuurder FNV Bondgenoten) een presentatie over de wijze waarop zij het begrip sociale innovatie hebben ingebracht in de CAO-onderhandelingen. Het HR-beleid van NS wordt grondig gemoderniseerd.
Bij de wantoestanden uit het begin van het kapitalisme werd al snel duidelijk dat arbeiders tegen kwaadwillende bazen beschermd dienden te worden. We zijn nu ruim honderd jaar verder, en er is veel veranderd. Een aanzienlijke categorie werknemers leeft in zulke geweldige condities dat daar geen historisch precedent voor is, en heeft een flinke hoeveelheid bezit opgebouwd. Tel de waarden van het pensioen en het koophuis maar bij elkaar op. De klassieke slachtofferrol zien we nog terug in de ontslagbescherming, wetten over arbeidsongeschiktheid, de roep om te investeren in opleiding en training om medewerkers breed inzetbaar te maken, en de beweging voor “plezier in het werk”.Deze vier genoemde aspecten hebben echter negatieve neveneffecten waar te makkelijk aan voorbij wordt gegaan.
Jaap Jongejan is voorzitter van de CNV BedrijvenBond en bestuurslid van het Nederlands Centrum voor Sociale Innovatie. Een kort interview.
In de jongste voorstellen neemt het kabinet een hele lange en voorzichtige aanloop om van de huidige ontslagvergoedingen een mobiliteitsinvestering te maken. Deze voorstellen raken echter ondergesneeuwd in de discussie over de hoogte van de vergoeding bij ontslag. Jammer, want een omslag in het denken over arbeidsmarkt en flexibiliteit is hoog nodig. Wie de moeite neemt om de adviesaanvraag aan de Stichting van de Arbeid (STAR) op zich in te laten werken ziet een paar lichtpuntjes.
Het blijft aantobben met de discussie over een herziening van de ontslagregels. Nadat werkgevers en de SER er in december 2006 niet uitkwamen (zie dit artikel) was het lang wachten voordat de nieuwe minister Donner van Sociale Zaken partijen zo ver kon krijgen om aan tafel plaats te nemen voor de participatietop. De ontslagprocedure was opnieuw het struikelpunt. Om meer werkzoekenden aan de slag te helpen zijn soepelere regels onontbeerblijk, zo zeggen de werkgevers. Onzin, vindt de vakbeweging: ontslag gaat over mensen lozen, terwijl participatie gaat over mensen aan het werk helpen. Ook binnen het kabinet zijn de meningen verdeeld. Geen goed uitgangspunt dus voor modernisering, of toch?
