In deze gastcolumn gaat Wim Davidse nader in op de reactie op de Ardo de Graaf op basis van de column De grootste depressie: Kondratieff perspectief.
Natuurlijk ben ik met je eens dat een golfbeweging ons niet zal redden. Wel ben ik van mening dat inzicht in het bestaan en de werking van de Kondratieff-golf ons kan helpen te analyseren, oplossingen te vinden, prioriteiten te stellen en daden af te dwingen.
Ondanks alle berichtgeving van de afgelopen 6-7 maanden over ‘green shoots’ en het verdwijnen van de angst voor en herhaling van de Grote Depressie, is de gedachte van een nieuwe depressie een overpeinzing waard. De werkloosheid is inmiddels met een kwart gestegen ten opzichte van een jaar geleden en zal volgens het CPB en DNB de komende 1-2 jaren met nog eens 50 tot 100% stijgen. Het tekort van de Nederlandse overheid is geëxplodeerd en zal nog verder groeien. De bestedingen van consumenten en bedrijven zullen blijven dalen. En forse polderruzies zijn in de maak: over de AOW, over CAO-stijgingen en ergens de komende jaren natuurlijk ook over de ambtenarensalarissen en de uitkeringsniveaus. Het doet mij allemaal heel erg denken aan twee begrippen die op mij als jongen op de lagere school – dat heette toen nog zo – een enorme indruk maakten: Bestek ’81 van Van Agt en het heftige gedoe daaromheen en de Sex Pistols. Die roemruchte punkband veroorzaakte rond die tijd grote opschudding, met name met hun nummer ‘No Future (God Save the Queen)’.
Een magere oogst deze week. Twee bijdragen die eruit sprongen om te melden in het weekoverzicht. Als eerste de column van René Tissen over de bevordering van patenten en octrooien, zodat we weer eens geld gaan verdienen in onze kenniseconomie. Ten tweede een bezorgde arbeidsmarkteconoom, die heeft onderzocht dat Nederland het grootste aanbod deeltijdwerkers en studenten heeft van de OESO landen. Deze worden slecht betaald en dat is schadelijk voor de concurrentiepositie van Nederland.
Volgens ons staan de drie typen innovatie niet los van elkaar staan. “Wat”, “waartoe” en “hoe” vragen zijn telkens aan de orde. Bij elke innovatie moeten ze telkens weer bewust worden getoetst en expliciet gemaakt. De grootste doorbraken vinden plaats als bedrijven tegelijkertijd strategische innovatie (anders kijken, leren, adaptief vermogen), product en/of procesinnovatie (ideeën omzetten in tastbare zaken waar de klant voor wil betalen) en innovatieve organisatievormen (mensen beter laten samenwerken, productiviteit) weten te realiseren. Schaken op drie borden tegelijk dus. Innoveren is daarmee een vliegwiel met deze drie motoren.
Vandaag verscheen het periodieke OESO rapport over de stand van zaken in Nederland. Een positieve analyse op de korte termijn. We staan in de top als het gaat over het inkomen per hoofd van de bevolking (GDP). De groei van de arbeidsproductiviteit blijft echter achter door het grote aandeel van de tradionele industrie in de economie en het gebrek aan innovatie activiteit. Geheel in lijn met het R&D Scoreboard van het Britse Ministerie van Handel en Industrie waar we het eerste Nederlandse bedrijf (Philips) pas op plaats 35 vinden. Het kabinet krijgt ook een tik op de vingers. Om de mobiliteit op de arbeidsmarkt te vergroten moet het ontslagrecht worden versoepeld. Dit hoofdpijndossier is net uitbesteed aan de commissie Bakker. Volgens het rapport zijn de uitdagingen voor Nederland om vrouwen meer uren te laten werken, de pensioengerechtigde leeftijd verhogen en meer buitenlandse arbeidskrachten aan te trekken. Hoe nu verder?
Enkele uren geleden verscheen op de website van de Europese Commissie het bericht dat men belemmeringen op het gebied van wet- en regelgeving voor bedrijven die innovatieve producten en diensten leveren gaat opheffen. In de eerste slag worden de weg vrij gemaakt voor de volgende 6 belangrijke bedrijfstakken; eHealth, beschermende textielen, duurzaam bouwen, “bio-based products”, recycling en duurzame energie. De bedrijfstakken met hoge economische waarde en een grote maatschappelijke waarde vertegenwoordigen een jaarlijkse omzet van 120 miljard Euro en totaal 1.9 miljoen banen. Dit moet in 2020 worden ontwikkeld tot een omzet van 300 miljard Euro en 3 miljoen banen.
De komkommertijd is bij uitstek de periode waarin je als maatschappelijke organisatie extra aandacht kunt trekken met nieuwe ideeën. Ik schrijf hier met opzet ‘nieuwe ideeën’ en niet ‘proefballonnetjes’. Het is namelijk nog niet duidelijk hoe hard de FNV Vakcentrale zich wil maken om het idee van de privatisering van de WW gerealiseerd te krijgen.
