Tag: Werk

Volgens onderzoek zijn steeds meer jongeren verslaafd aan social media, zelf zo erg dat hun normaal functioneren hierdoor in gedrang komt. Ook veel managers zijn verslaafd, verslaafd aan hun PC, tablet en smartphone en leven zo in de illusie dat ze de werkelijkheid zien door hun beeldscherm.

Vraagt u zich ook soms af aan het einde van uw werkdag: wat heb ik vandaag nou eigenlijk bereikt? Heb ik impact gehad op de wereld of op het leven van andere mensen? Of heb ik alleen maar e-mails verstuurd, tekst- en cijferblokken geknipt en geplakt, Tweets verstuurd en webpagina’s bijgewerkt?

Het moderne werken speelt zich voor veel mensen af in een kantoor achter een PC of onderweg op de smartphone. Deze vorm van werken speelt zich vooral af in ons hoofd en levert overwegend naar binnen gerichte energie. Niet voor niets dat veel mensen last hebben van verkrampte schouders en een vermoeid hoofd. Op het moment dat je een Tweet maakt, ben je daar zo mee bezig dat je de grond waarop je staat niet meer voelt en de signalen vanuit je omgeving niet meer opvangt.

Het werk achter de PC is ook wel lekker veilig. Je ziet de wereld door een soort filter waarbij de scherpe kantjes weggehaald zijn. Geen lastige mensen, geen moeilijke emoties en geen lastige (zelf)confrontaties. De wereld van

Op vakantie las ik een interview met Sahra Wagenknecht, een linkse Duitse politica, naar aanleiding van haar pas uitgekomen boek: ‘Reichtum ohne Gier’ (rijkdom zonder hebzucht). Haar boek hekelt de gebreken van ons kapitalistisch systeem en dan vooral de lage waardering van de factor arbeid. Eigenlijk is haar boek een pamflet voor een nieuwe economische orde.

In het interview in de Oostenrijkse krant stelt Wagenknecht dat uit haar onderzoek is gebleken dat de meeste rijken niet rijk zijn geworden door hun eigen arbeid, maar alleen door hun beschikkingsmacht over kapitaal en dat menselijke arbeid steeds minder beloond wordt. Daar moet volgens Wagenknecht verandering in komen:

“Es ist es Zeit für eine kreative, innovative Wirtschaft mit kleinteiligen Strukturen, mehr Wettbewerb und funktionierenden Märkten, statt eines Wirtschaftsfeudalismus, in dem Leistung immer weniger zählt, Herkunft und Erbe dagegen immer wichtiger werden.”

En bij de toelichting van haar boek op de Duitse website van Amazon staat:

“Mit ihrem Buch eröffnet Wagenknecht eine politische Diskussion über neue Eigentumsformen und die vergessenen Ideale der Aufklärung. Sie legt eine scharfsinnige Analyse der bestehenden Wirtschaftsordnung vor und zeigt Schritte in ein demokratisch gestaltetes Gemeinwesen, das niemandem mehr erlaubt, sich zulasten anderer zu bereichern.”

(Bewust gebruik ik de citaten in het Duits omdat haar denken typisch Rijnlands denken is.)

Het rapport onder de titel ‘Werken aan de robotsamenleving’ van het Rathenau Instituut is een interessant document aan de hand waarvan gedebatteerd kan worden over de thema’s slimmer werken en sociale innovatie in de 21e eeuw.

Een van de conclusies is dat ‘baanpolarisatie’ gaat ontstaan: door automatisering blijven er banen over voor hoog- en voor laagopgeleiden, maar verdwijnen juist banen op middelbaar niveau. De mensen op middelbaar niveau moeten doorstromen naar andere sectoren waar wel werk is. Scholing wordt genoemd als een belangrijke manier om mensen voor te bereiden op verandering. Mensen moeten zich concentreren op vaardigheden waar computers slecht in zijn zoals creativiteit. Een van de aanbevelingen van het Rathernau Instituut is een brede maatschappelijke discussie over de rol van technologie in onze beschaving.

Naar mijn mening zou Nederland in navolging van Zweden met het ‘Almedalveckan’ op Goteland en Denemarken met het ‘Folkemødet’ op Bjornholm een uniek platform moeten organiseren dat jaarlijks plaatsvindt.

Als inspiratie voor mijn columns lees ik veel vakliteratuur. Klassiekers, maar natuurlijk ook recent verschenen boeken. Zo heb ik onlangs ‘Thank God it’s Monday’ (2014) van Huub van Zwieten gelezen. Het boek heeft als ondertitel: ‘Ontdekkingstocht naar de drie geheimen van inspirerend werk’. Dat nodigt uit tot lezen!

Volgens Van Zwieten is er veel tegenzin en chagrijn op de werkvloer: “Werk lijkt wel volksvijand nummer 1 voor de meeste mensen. Veel mensen zien de werkweek als een hinderlijke onderbreking van het weekend.”. In Amerika gebruiken veel werknemers dan ook de uitdrukking  ‘Thank God it’s Friday (TGIF)’ om aan te geven hoe blij ze zijn dat het weer weekend is. “Wat een verspilling van tijd en energie hoe de meeste mensen met hun werk omgaan”, aldus Van Zwieten.

Steeds vaker wordt het bedrijfsleven geconfronteerd met modeziekten, zoals faalangst, depressies en burn-outs. En om bij het laatstgenoemde te blijven: een burn-out is een vorm van emotionele uitputting, waar steeds meer werknemers onder leiden of zoals de Amerikaanse gezondheidsdeskundige Sandy Smith beschrijft in haar blog: ‘a physical, mental and emotional exhaustion from long-term investment in demanding situations. Fatigue or frustration from commitment to a cause, a company or relationship that is no longer rewarding’.

Het lijkt onvermijdelijk. Niet alleen heeft men te maken met klanten en partners die aan de andere kant van de wereld op andere tijden werkzaam zijn. Ook komen zowel privé als werkgerelateerde berichten binnen op de enige smartphone. Heel handig om alles op een enkel apparaat te ontvangen, maar hierdoor is het onmogelijk om thuis of onderweg niet aan werk te denken.

Maar de tegeneffecten zijn zichtbaar aan het worden binnen organisaties.

Het Oude Werken is een vertrouwde manier om arbeid en werk stevig en gecontroleerd met elkaar te verbinden. We raakten gewend aan stevige structuren en bijpassende manieren van aansturen. Het Nieuwe Werken wringt met veel oude werk- en denkwijzen. Hoe lang zijn de restjes van het Oude Werken nog houdbaar?

Sinds mensenheugenis is er denkkracht en fysieke kracht nodig om onze idealen te realiseren en doelen te bereiken. We steken de handen uit de mouwen en zetten kennis en kunde in. Decennia lang waren fabrieken en kantoren mooie manieren om arbeid en werk bijeen te brengen. Arbeid en werk mengen tenslotte niet vanzelf.

Om arbeid en werk bijeen te brengen, bedachten we eeuwen geleden de slavernij als bindmiddel. Later het horigensysteem en nog later fabrieken en kantoren. Een dikke honderd jaar geleden had arbeid niet zo heel veel in te brengen en nog heel erg veel te winnen. Armoede en schamele behuizing maakten dat arbeid zich massaal aan de fabriekspoorten meldde. Fabrieken en kantoren maakten ondertussen regels en afspraken en zorgden ervoor dat werd geleverd waar anderen behoefte aan hadden. Auto’s, schoenen, polissen en abonnementen. Inmiddels zijn we beland in het tweede en roerige decennium van de 21^e eeuw en mengen arbeid en werk wederom niet erg best. We zijn verwend, verlangen naar meer en anders en zoeken naar manieren om werk leuk, nuttig en minder belastend te maken.

Werkgevers constateren het ontstaan van personeelsschaarste als gevolg van een goed draaiende economie. Al jaren is sprake van schaarste op de arbeidsmarkt voor de zorg en welzijnsector. Er zijn vele kamervragen over gesteld. Maar ook accountants- en advocatenkantoren hebben er merkbaar last van. Volkskrant banen (15-01-2008) brengt dat je van goede huize moet komen om studenten te paaien. Dergelijke schaarste leidt tot prijsdruk en tot de noodzaak voor organisaties om een strategie te bedenken. Een dergelijke strategie heeft al snel een verbinding met “sociale innovatie,” aangezien de vernieuwing is gelegen in het realiseren van een andere relatie, per definitie een sociale en contractuele relatie met de mensen die het vereiste werk verzetten. Welke strategieën worden gevolgd, wat hebben deze te maken met sociale innovatie en waarom kunnen deze strategieën succesvol zijn omdat het rekening houdt met ontwikkelingen in de toekomst? De vijf strategieën die ik wil noemen zijn: (1) flexibilisering van arbeid; (2) buiten de organisatie organiseren; en (3) relationele verdieping; (4) efficiënter organiseren van het werk; (5) breder werven en opleiden.

Onlangs werd bekend dat ook Daalderop, de bekende producent van cv-ketels en warmwaterapparatuur, op een flexibele urenbank is overgestapt. Waarom? Voorraden aanhouden is duur. Datzelfde geld voor onderbenutting van personeelscapaciteit. Het is daarom niet verwonderlijk dat arbeidstijdenmanagement steeds populairder wordt. Het principe is eenvoudig: mensen werken meer uren als er veel werk is, en nemen die uren vervolgens weer op als vrije tijd als het werk dat toelaat. Het lijkt simpel, maar het vergt een strakke planning en het overwinnen van ‘9 tot 5’-mentaliteit bij leiding én werknemers. Hoe hebben ze dat bij Daalderop opgelost?

Onder hoge druk wordt alles vloeibaar. Met een aantrekkende economie wordt het steeds moeilijker om hoogopgeleid personeel aan je organisatie te binden. Naast de traditionele arbeidsovereenkomst zijn er steeds weer nieuwe varianten die het licht zien. In deze column wil ik het verschijnsel ‘de entre(m)ployee’ behandelen. Een variant die ik voor het eerst ben tegengekomen in een Het verschijnsel entre(m)ployee heeft veel overeenkomsten met de zelfstandige zonder personeel (Z.Z.P.). De wetenschappers vragen zich af of dit concept van  de entre(m)ployee ook de conjunctuur kan doorstaan en dus ook of het concept op de lange termijn haalbaar is. Denk aan bijverschijnselen als : workaholisme, sociaal isolement, vervreemding en stress. Daarnaast moet er ook permanent worden gepresteerd, om de concurrentie aan te kunnen met andere entre(m)ployees. Naar alle waarschijnlijkheid is hier maar een select gezelschap mensen voor geschikt.

De balans tussen werk en privé staat bij veel werknemers momenteel bovenaan het lijstje van voorwaarden. Uit diverse onderzoekingen blijkt dat een goede balans tussen werk en privé de productiviteit, motivatie en betrokkenheid van werknemers bevordert. Een goede work-life balance wordt steeds belangrijker, mede vanwege de dalende werkloosheid, toenemende participatie van vrouwen op de arbeidsmarkt en het toenemende gebruik van internet. Het wordt daarom tijd dat men serieus aandacht aan dit onderwerp gaat besteden.