Sociale Innovatie en de CAO-Praktijk: Casus NS

De Nederlandse Spoorwegen en de vakbonden hebben een weg gevonden om een jarenlange traditie van diepgaande onderlinge conflicten te doorbreken. Op woensdag 17 oktober gaven hoofdrolspelers Kees Blokland (directeur P&O van NS) en Roel Berghuis (bestuurder FNV Bondgenoten) een presentatie over de wijze waarop zij het begrip sociale innovatie hebben ingebracht in de CAO-onderhandelingen. Het HR-beleid van NS wordt grondig gemoderniseerd.

De modernisering vertoont veel kenmerken van sociale innovatie. Sociale innovatie verbindt eigentijdse inzet van personeel met verbeterde bedrijfsprestaties. Daardoor wordt een brug geslagen tussen de belangen van sociale partners. Flexibilisering van de inzet van personeel is niet langer een puur werkgeversbelang en versterking van de medezeggenschap niet meer uitsluitend een vakbondsstokpaard. Door deze thema's, maar ook onderwerpen als vakmanschap, eigen verantwoordelijkheid en zelfs een begrip als marktwerking in de context van sociale innovatie te plaatsen ontstaat ruimte voor sociale partners om een dialoog te voeren over hun gemeenschappelijke belangen die de grenzen van hun traditionele tegenovergestelde posities lijkt te overstijgen.

De NS won zelfs de AWVN-Innovatietrofee 3e  kwartaal 2007 met het ‘sociaal contract' dat zij sloot met de vakbonden. Hierin is afgesproken om in 5 jaar het HR-beleid te moderniseren. Opvallende speerpunten zijn: stijl van leidinggeven, herwaardering van vakmanschap en versterking van medezeggenschap. Andere onderwerpen waarover afspraken zijn gemaakt zijn:

  • Aandacht voor preventief beleid op het gebied van gezondheid door o.a. het beïnvloeden van de leefstijl naar meer bewegen, niet roken en gezond eten

  • Binnen 2 jaar wordt aan 200 moeilijk plaatsbare werkloze jongeren een (tijdelijke) baan aangeboden

  • Voor hogere salarisgroepen wordt een proef met individuele variabele beloning gehouden

  • Werknemers krijgen meer invloed op de inroostering van personeel, waardoor de wensen van het bedrijf beter in overeenstemming worden gebracht met die van het personeel

  • Langer werken wordt gestimuleerd met een toeslag van 25% op de extra gewerkte uren

  • NS levert een bijdrage aan het Nederlands Centrum voor Sociale Innovatie (NCSI)

Wat ook duidelijk werd tijdens het door het NCSI georganiseerde seminar is de grote betekenis van het onderlinge vertrouwen van de hoofdrolspelers. De presentatie van Blokland en Berghuis getuigde van wederzijds respect en van een vertrouwensbasis. Respect en vertrouwen is misschien wel de allerbelangrijkste succesfactor in CAO-onderhandelingen, die helaas nog té vaak miskend en onderschat wordt.

Henk Strating, directeur HS-ARBEIDSVOORWAARDEN BV, www.hs-a.eu

Kom met uw praktijkervaringen op het terrein van managen en organiseren

Deel uw kennis, schrijf 3 columns of artikelen en ontvang een gratis pro-abonnement (twv €200)

Word een pro!

SCHRIJF MEE >>

Edwin Lambregts
Beste Henk,

Mooi dat NS en vakbonden in staat zijn een aantal afspraken met elkaar te maken buiten traditionele onderwerpen als loon, arbeidstijd en arbeidsomstandigheden. Goed ook om te horen dat partijen het woord Vertrouwen weer in de mond nemen. Als het bij de NS kan, dan kan het waarschijnlijk overal. Wat ik me wel afvraag is of we deze afspraken nu als sociaal innovatief moeten bestempelen. Dit soort dingen worden elders toch al sinds jaar en dag afgesproken? Is het dan niet wat opportunistisch van NS van FNV Bondgenoten om nu van sociale innovatie te spreken? Wat vind jij?

Edwin
Henk Strating
Lid sinds 2019
Beste Edwin,

De CAO-onderwerpen zijn stuk-voor-stuk misschien 'gewoon', de optelsom maakt ze bijzonder. Partijen willen de komende jaren het HR-beleid zeer grondig en ingrijpend vernieuwen. Dat daarbij ook de stijl van leidinggeven, versterking van de medezeggenschap en de eigen verantwoordelijkheid van (groepen) personeel betrokken worden overstijgt een 'gewone' CAO-afspraak en maakt volgens mij dat hier met recht van sociale innovatie gesproken mag worden.

Henk Strating, HS-ARBEIDSVOORWAARDEN BV
Edwin Lambregts
Voor de lezer die meer wil weten... via deze link kom je bij een presentatie van Kees Blokland (CPO NS) voor de Hay Vision Group Society:

http://live2.araneum.nl/www.hgvs.nl/Frontend/files/presentations/Presentatie_Kees_Blokland.ppt

Edwin
Top tien artikelen in het vierde kwartaal van 2007
[...] Sociale Innovatie en de CAO-praktijk: casus NS [...]
Zzp’ers in de SER | Innovatief Organiseren
[...] onderwerpen die in de SER worden besproken. Dan gaat het bijvoorbeeld om sociale zekerheid, arbeidsvoorwaardenvorming, ontslagrecht en arbeidsmarktbeleid. Ook voor de SER is deelname van deze nieuwe groep [...]